Sekil 1: Sublingual bölgede, dili hafifçe yukarı iten, düzgün konturlü lezyon.
Kitlenin histopatolojik incelemesinde fibrosit, fibroblast ve kollagen liflerden oluşan çeper biçimindeki bağ dokusunun iç yüzünü keratinize çok katlı yassı epitelin döşediği gözlendi (Şekil 4a). Bazı alanlarda epitelin yüzeyinde lameller tarzda keratin saptandı. Lümen içinde nekrotik, keratinize debris materyali izlendi. Epitele komşu kist duvarında tanıyı koyduran sebase glandlar, kıl folikülleri ve yer yer duktal yapılar görüldü (Şekil 4b-d). Operasyon sonrası 10 aylık takipte yineleme gözlenmedi.
Anatomik olarak dermoid kistleri 3 gruba ayıran yazarlarda bulunmaktadır. Bu sınıflama yapılırken kist ile ağız tabanındaki kas dokusunun komşuluğuna göre adlandırma yapılmıştır; mediyan genioglossal, mediyan geniohyoid, lateral kist[10].
Dermoid kistlerde belirgin bir cinsiyet ayrımı yoktur. Konjenital olmalarına rağmen semptom vermeye ikinci veya üçüncü dekatta başlarlar. Sunduğumuz olgu 4 yaşında bir kız çocuğudur ve literatüre baktığımızda Bonet-Coloma ve ark.nın[6] yaptığı pediatrik grup çalışmasında 3 olgu yeni doğan ve 5 olgu 1-14 yaş aralığında 8 pediatrik olgu bildirmişlerdir.
Klinik olarak ranula, kistik higroma, tiroglossal kanal kisti, ektopik tiroid, brankial kistler, lipom, nörofibrom, kronik süpürasyonlar, abseler ve malign tümörler de ayırıcı tanı içine alınmalıdır[10]. Lenfangiyom ve vasküler malformasyon gibi konjenital kitleler ve lenfomalar özellikle MALT lenfoma da akılda tutulmalıdır[11]. Doğru tedavi seçeneğinin belirlenmesi tanıya bağlı olduğundan, ayırıcı tanıda yardımcı olacak ultrasongrafide (US) kullanılmaktadır. US, kitlenin kistik, solid veya vasküler bir yapıda olup olmadığını gösteren bir yöntemdir ve bu tarz olgularda oldukça sık kullanılmaktadır[3,5,12]. Ancak, kesin tanı histopatolojik olarak mutlaka konmalıdır. Sunulan olguda da MR incelemesi yapıldı ve lezyonun kistik yapıda olduğu tespit edildi.
Histolojik olarak ayırıcı tanı, epidermoid kist, teratoid kistler ve bazen yağ diferansiyasyonu gösteren odontojenik kistlerden oluşmaktadır. Epidermoid kist adneks içermemesi nedeni ile bu lezyondan ayrılır. Odontojen kistlerin yağ diferansiyasyonu göstermesi ender olmakla birlikte genellikle odontojenik keratokistte (parakeratotik tip) izlenir ve çok büyük bir yüzdesi kemik içinde bulunur. Periferik tip odontojenik kistlerde ise yağ diferansiyasayonu ve adneks varlığı henüz tanımlanmamıştır[13]. Dermoid kistin histopatolojisinde kıkırdak ve kemik dokusunun bulunmaması da bu lezyonu teratoid kistlerden ayırmaktadır[10,14]. Olgumuzda deri adneksleri gözlendiği için histopatolojik tanı açısından bir sıkıntı yaşanmadı.
Sublingual dermoid kistler genellikle yavaş büyüyen, ağız tabanı ön bölümünde ağrısız şişlik olarak ortaya çıkarlar. Dili geriye itmelerinden ötürü konuşma bozukluklarına ve boyut olarak çok büyük olgularda ise solunum sıkıntılarına sebep olabilirler. Olgumuzda aile tarafından çocukta özellikle konuşma ve yemek yemede sıkıntı yaşandığı bildirildi.
Dermoid kistler iyi huylu lezyonlar olmalarına rağmen malign transformasyon gösterdikleri oldukça ender olarak literatürde bildirilmiştir[15]. Özellikle lezyonun uzun süre ağızda kalması ve döşeyeci epitelin neoplazik özellik kazanması ile bu durumun oluşabileceği düşünülmektedir. Diğer bir komplikasyonu bu kistlerin infekte olmasıdır. Eğer ciddi bir enfeksiyon gelişirse hızlıca yayılıp akut larengial obstrüksiyona sebep olabilir[11].
Sublingual dermoid kistin tedavi seçeneği intraoral ya da ekstraoral yaklaşımla cerrahi olarak enükleasyonudur. Bazen kistin büyüklüğe bağlı olarak her iki yöntem de kullanılmaktadır. Tedavisinde belirli kurallar yoktur, hastanın semptomlarına göre belirlenir. Bu olguda, tercih edildiği gibi genellikle intraoral cerrahi eksizyon yeterlidir[10]. Eğer olaya enfeksiyon eklenmişse epitelin koterizasyonu önerilmektedir[11]. Prognoz oldukça iyidir. Yineleme çok çok enderdir. Sunulan olguda 10 aylık takipte herhangi bir patolojiye rastlanmadı.
Sonuç olarak oral kavitede nadir görülen sublingual dermoid kist, ağız tabanında yumuşak dokuda, özellikle orta hatta görülen şişliklerde klinik ayırıcı tanıya alınması gereken bir lezyon olup tedavi seçeneği cerrahidir. Tekrarlama cerrahi olarak tam çıkarılan olgularda nadir olarak görülmektedir.
1) Kinzer S, Mattern D, Ridder GJ. Diagnostic and therapeutic
management of a big cyst at the floor of the mouth - a case report.
Laryngorhinootologie. 2006;85:827-31.
2) L in HW, Silver AL, Cunnane ME, Sadow PM, Kieff DA. Lateral
dermoid cyst of the floor of mouth: Unusual radiologic and
pathologic findings. Auris Nasus Larynx. 2011;38:650-3.
3) Şeşen T, Atmaca S, Ünal R, Koyuncu M, Tekat A, Kılıçarslan H,
Erkilet E. Dev sublingual dermoid kist olgusu. Ondokuz Mayıs
Üniversitesi Tıp Dergisi. 2008;25:160-4.
4) Black EE, Leathers RD, Youngblood D. Dermoid cyst of the floor
of the mouth. Oral Surg Oral Med Oral Pathol. 1993;75:556-8.
5) Ege G, Akman H, Senvar A, Kuzucu K. Sublingual dermoid cyst:
Case report. Tanı Girisim Radyol. 2003;9:57-9.
6) Bonet-Coloma C, Mínguez-Martínez I, Palma-Carrió C, Ortega-
Sánchez B, Peñarrocha-Diago M, Mínguez-Sanz JM. Orofacial
dermoid cysts in pediatric patients: A review of 8 cases. Med Oral
Patol Oral Cir Bucal. 2011; 16:e200-3.
7) A ynehchi B, Newman JG, Brooks JS. Dermoid cyst of the parotid
gland. Ear Nose Throat J. 2010;89:E4-6
8) Komiyama K, Miki Y, Oda Y, Tachibana T, Okaue M, Tanaka H,
Moro I. Uncommon dermoid cyst presented in the mandible
possibly originating from embryonic epithelial remnants. J Oral
Pathol Med. 2002;31:184-7.
9) Pham NS, Dublin AB, Strong EB. Dermoid cyst of the orbit and
frontal sinus: A case report. Skull Base. 2010;20:275-8.
10) Makos C, Noussios G, Peios M, Gougousis S, Chouridis P.
Dermoid cysts of the floor of the mouth: Two case reports. Case
Report Med. 2011;2011:3621170
11) Musgrove JE. Sublingual dermoid cyst. Can Med Assoc J.
1950;63:490-1.
12) Thomas MR, Nofal F, Cave AP. Dermoid cyst in the mouth: Value
of ultrasound. J Laryngol Otol. 1990;104:141-2.
13) S hamim T, Varghese VI, Shameena PM, Sudha S. Sebaceous differentiation
in odontogenic keratocyst. Indian J Pathol Microbiol.
2008;51:83-4.
14) McKee PH. Pathology of the skin. 2nd ed. London:Mosby Wolfe;
1996.
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}